Pylenie w pracy – jak ocenić narażenie w środowisku pracy?

Pracownik podczas wykonywania obowiązków służbowych ma do czynienia w wieloma elementami, które składają się na środowisko pracy. Czynniki te mogą mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na komfort jego życia. Jeśli prowadzą lub mogą prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia, a w konsekwencji do schorzenia, zalicza się je do czynników szkodliwych. Jednym z nich jest pylenie w pracy. Jaki jest wpływ pylenia pracownika i jak ocenić jego narażenie na pył?

Podział pyłów i ich działanie na organizm ludzki

Głównymi źródłami emisji pyłów w środowisku pracy są procesy technologiczne, takie jak mielenie, kruszenie, przesiewanie, transport i mieszanie materiałów sypkich oraz ich obróbka, a także malowanie, metalizacja, spawanie i obróbka drewna. W zależności od zastosowanego procesu technologicznego emitowane pyły charakteryzują się różnymi właściwościami. Większość pyłów posiada oddziaływanie drażniące na zewnętrzne części ciała, spojówki oczu, błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Pyły pochodzenia organicznego – bawełny, wełny, drewna – wykazują działanie alergiczne. Pyły związków chemicznych, na przykład ołowiu, miedzi, manganu,  mogą mieć działanie toksyczne. Pyły azbestu i twardego drewna mogą być rakotwórcze, a pyły dwutlenku krzemu, kwarcu, piasku, ceramiczne i włókna szklane zaliczane są do pylicotwórczych.

Ocena narażenia w środowisku pracy

Najważniejszym kryterium oceny narażenia są średnie ważone stężenia dla 8-godzinnego dnia pracy, określane z próbek pobranych w strefie oddychania lub w jej pobliżu. Do oceny narażenia na pyły stosuje się metodę wagową – określa się w niej masę cząstek pyłu zawartego w jednostce objętości powietrza oraz metodę liczbową, która polega na określeniu liczby jednostek pyłu zawartych w jednostce objętości powietrza. Dla ochrony przed pyłem stosuje się różne środki, których mają za zadanie ograniczyć lub zlikwidować emisję  pyłu na stanowiskach pracy. Istotne są również regularne badania pracowników, które pozwolą na szybkie wykrycie zmian chorobowych w organizmie.